علم و شبه علم

1_ چه دلیلی دارد این مطالب را بخوانم؟

 همه ما انسان ها در دنیای علم و شبه علم زندگی می کنیم و اگر این دو مورد را بلد نباشیم و نتوانیم تشخیص بدهیم که کدام علم است و کدام شبه علم، ممکن است وقت ما که گران بها ترین چیزی است که داریم، به کل به هدر برود و همچنین هزینه های زیادی را برای مطالب شبه علمی بدهیم و این خیلی بد است.

2- تعریف علم و شبه علم

 اول بریم سراغ علم و کمی درموردش صحبت کنیم و بعد در مورد شبه علم صحبت میکنیم و در ادامه این دو را باهم مقایسه می کنیم.

علم( ساینس ) می گوید ممکن است چیزی ساینس نباشد اما درست باشد.

علم نمی گوید من حق هستم.

علم نمی گوید کسی که علمی نیست جاهل است.

علم نمی گوید تو قطعا باید علمی باشی تا موفق باشی، نه تو ممکن است اهل علم نباشی اما موفق باشی.

ته علم می گوییم این هنوز رد نشده است یعنی در علم تمام تلاش ها بر رد یک نظریه است که اگر نظریه حتی رد هم شود، خودش باز یک موفقیت علمی است.

روش علمی: 1: با یک فکر یا فرضیه ای کوچک شروع می شود

2: طرح پرسش برای گام اول

3: دادن یک فرضیه

4: تست و آزمایش کردن فرضیه

5: تحلیل اطلاعات بعد از آزمایش فرضیه

6: اگر جایی مشکل داشت، یک گام می آیی به عقب تر و دوباره آزمایش می کنی

7: دوباره اطلاعات را تحلیل می کنی و اگر نیاز بود دوباره آزمایش می کنی

8: بسط فرضیه و تبدیل شدن به نظریه.

معیار های یک کار علمی: آزمون پذیری عمومی _ روشنی و دقت _ یکپارچگی ساختاری _ جامعیت و فراگیری.

شبه علم: حرفی است که ادای علم را در میاورد و از حرف های علمی استفاده می کند اما از روش علمی استفاده نمی کند.

ترفند ها و روش های شبه علمی ها: گنده گویی _ مشاهیر یا نظریات پیچیده _ در مورد دست های پشت پرده می گویند _ باورهای عمومی و باستانی _ آمار و نمودار های الکی _ فرمول ریاضی الکی _ فرار به رسانه به جای صحبت به متخصصین.

مقایسه علم و شبه علم: علم علاقه مند به تغییر است اما شبه علم عقاید ثابت و بی تغییر دارد _ علم بررسی دقیق و بی رحمانه می کند و فرقی ندارد تو کی هستی و چه چیزی گفته ای، همه چیز را دقیق بررسی و آزمایش می کند اما شبه علم هیچ بررسی دقیقی ندارد _ علم می گوید کوچک ترین یافته ها و اطلاعات هم مهم هستند اما شبه علم یافته ها را گزینشی می گوید _ علم پذیرای انتقاد است اما شبه علم می گوید انتقادگران دسیسه گر هستند_ علم قابلیت بازبینی و تکرار دارد اما شبه علم این قابلیت را ندارد _ علم ادعایی ندارد اما  شبه علم می گوید من جواب تمام سوالات را دارم _ علم اول در مجامع تخصصی می رود اما شبه علم به جای صحبت با متخصصین به سراغ رسانه های جمعی می رود _ علم اندازه گیری دقیق دارد اما شبه علم اندازه گیری دقیق ندارد.

3_ واقعا این بحث مهم است؟

همان طور که گفتم همه ما انسان ها در دنیای علم و شبه علم زندگی می کنیم و این فضا رفته رفته شدید تر هم خواهد شد و حتما باید این مهارت خفن که تشخیص بدهیم کدام علم است و کدام شبه علم، خیلی مهم است چون بحث پول و وقت و انرژی و تمام زندگی را درگیر می کند و اگر به سراغ شبه علم ها برویم که خیلی خیلی زیاد هستند و بصورت حرفه ای دارند فعالیت می کنند و متاسفانه خیلی ها می روند سراغ آن ها و همه چیزشان را تباه می کنند.

یک کتاب خفن برای علم و شبه علم: علم چیست از دکتر محمدرضا توکلی صابری نشر اختران