ارزش ها

1_ زندگی معنادار با ارزش ها

 خیلی از افراد برای لذت بردن و راضی بودن از خود و زندگی شان، دیگران و شرایط محیطی یا شرایط اقتصادی را مورد انتقاد و سرزنش قرار می دهند و به عنوان مثال می گویند چون محیط من این چنین است بخاطر همین من از زندگی ام راضی نیستم یا چون به اندازه کافی پول ندارم بخاطر همین لذت نمی برم از زندگی و معنایی برایم ندارد.

 درست است که شرایط اقتصادی و محیط و خیلی چیزهای دیگر اثر دارند بر روی کیفیت زندگی ما و این یک واقعیت خیلی قابل انکار است اما فقط اثر دارند و تعیین کننده نیستند و مسئله مهم دقیقا همین است.

پس چه طور می شود یک زندگی معنادار را تجربه کرد با وجود محیط نامناسب و یا شرایط اقتصادی نامناسب و… اصلا مگر می شود؟ بگذارید جواب این سوال را با یک داستان پاسخ بدهم: ویکتور فرانکل در کتاب انسان در جست و جوی معنا می گوید همه چیز را می شود از انسان گرفت به جز آزادی در انتخاب نگرشش. او می گوید در زندان های ارتش نازی، من و دیگران را تا حد مرگ شکنجه می کردند اما من با توجه به شناختی که از ارزش های خودم داشتم( که در ادامه کامل ارزش ها را خواهیم شناخت ) با رفتاری که انجام می دادم که کمک به دیگران بود در همان وضعیت زجرآور، توانستم زندگی معناداری را برای خود بسازم و از خود و زندگی ام و رفتارم راضی بودم. شاید کمی خنده دار باشد و بگویید این فقط یک داستان است اما واقعیت این است که با شناخت ارزش ها و رفتار مطابق با همان ارزش ها، دقیقا می تواند زندگی معناداری را برای ما بسازد.

2_ ارزش ها دقیقا چه چیز هایی هستند؟

ارزش ها در حقیقت همان چیزهایی هستند که تعیین می کنند من میخواهم چه کسی باشم و چه طور رفتار کنم؟ ارزش ها می گویند من کاری ندارم دنیا چگونه رفتار می کند و شرایط چگونه است و چه اتفاقاتی دارد می افتد، من می خواهم چه رفتاری داشته باشم این می شود ارزش. به عنوان مثال یکی از ارزش های ویکتور فرانکل کمک به دیگران بود و با این ارزش خودش حتی در آن شرایط زندگی و رفتار کرد و یک زندگی معنادار برای خودش ساخت. بنابراین این درست نیست که بگوییم شرایط باعث رفتار من می شود و شرایط بد است بنابراین رفتار من هم باید مطابق با شرایط باشد. رفتار همه ما انسان ها کاملا و صددرصد تحت کنترل خودمان است و ارزش ها می گویند من کاری به دنیا و رفتار دنیا و شرایط ندارم، من می خواهم چه کسی باشم؟ من می خواهم چه رفتاری داشته باشم؟ این می شود ارزش و انسانی که با ارزش های خودش زندگی می کند، یک زندگی معنادار را برای خودش می سازد حتی در بدترین شرایط اقتصادی و محیطی و…

باید ارزش ها را بشناسی وگرنه… : متاسفانه خیلی از ما انسان ها بحث ارزش ها را آموزش ندیده ایم، بنابراین اهمیت چندانی به این بحث بشدت مهم نمی دهیم و با خود می گوییم خیلی هم مهم نیست! من که دارم زندگی ام را می کنم پس چه نیازی به ارزش ها دارم؟ اما با توجه به عمر محدودی که در این دنیا داریم، اگر ندانیم که ارزش ها چه هستند و ما چه ارزش هایی می خواهیم داشته باشیم، به قطع نمی توانیم زندگی مورد نظر خود را بسازیم حتی اگر پولدارترین فرد دنیا باشیم و این یک حقیقت است. فردی که با ارزش های خودش زندگی می کند، موقع مرگ، حسرتی بر دل ندارد و با کلی (( کاش )) این دنیا را ترک نمی کند، برعکس کسی که ارزش های خودش را نمی شناسد.

3_ ارزش های خود را چگونه پیدا کنیم؟

خب ما متوجه شدیم که بحث ارزش ها بشدت مهم هستند و برای ساخت یک زندگی معنادار در هر شرایط، چه خوب و چه بد، نیاز هستند.

حالا من چطور می توانم ارزش های خودم را بشناسم و با آن ها زندگی کنم؟

لیستی وجود دارد به نام لیست ارزش ها و شما باید با توجه به ویژگی ها و شخصیت خودتان، ارزش ها خودتان را از این لیست پیدا کنید( 5 تا کافی است ) و سعی کنید چند روزی را با آن ها زندگی کنید و ببینید وضعیت زندگی تان به چه صورت شده است. بعد از آن چند روز، از خود بازخورد بگیرید و ببینید نیاز هست ارزش های تان را تغییر بدهید یا خیر و می خواهید تا آخر عمر با آن ها زندگی کنید.

1: پذیرش: پذیرفتن خود، دیگران و زندگی

2: ماجراجویی: تجربیات نو را تجربه کردن

3: قاطعیت: ضمن احترام به حقوق دیگران برای دریافت حقوق انسانی خود و پاسخ به نیازهای شخصی و اقدام کردن

4: مراقبت: مراقب خود، دیگران یا محیط زیست بودن

5: مهربانی: بروز رفتارهای مهربانانه نسبت به خود و دیگران به خصوص در مواقع سختی

6: هیجان: جست و جوگری، ابداع فعالیت های مهیج و تازه

7: شفقت: مهربان بودن با خود دیگران، دلسوز دیگران بودن در هنگام درد و رنج

8: ارتباط: معطوف کردن تمام حواس به کار درحال اجرا یا شخص در حال صحبت

9: مشارکت: همیاری و کمک، سخاوت

10: همکاری: مشارکت با دیگران

11: شجاعت: دلیر و نترس بودن، ایستادگی در برابر ترس و اضطراب

12: خلاقیت: خلاق یا مبدع بودن در کار یا بازی

13: کنجکاوی: علاقه مند بودن به کشف و شناسایی، تمایل شدید به فهم و یادگیری

14: تشویق و دلگرمی: تشویق رفتارهایی که برای خود و دیگران ارزشمند است

15: انصاف و عدالت: داشتن رفتار منصفانه نسبت به خود و دیگران. دفاع از حقوق خود و دیگران

16: تندرستی: حفظ، نگهداری و مراقبت از سلامت خود

17: انعطاف پذیری: سازگاری با شرایط سخت و چالش برانگیز از روی میل

18:آزادی: تبعیت نکردن از دیگران و آزادی عمل دادن به دیگران برای انتخاب راه و روش زندگی، گشوده و پذیرا بودن، کمک و یاری دادن به دیگران

20: بخشش: بخشش داشتن نسبت به خود و دیگران، رها کردن سرزنشگری

21: تفریح و نشاط: خندیدن، شوخ طبعی، شرکت در بازی ها و فعالیت ها مفرح یا ایجاد شرایط و محیط شوخی و تفریح

22: قدرشناسی: قدرشناسی از خود و دیگران و دنیای پیرامون

23: صداقت:درستکار و راستگو بودن، صادق بودن با خود و دیگران

24: پشتکار: سخت کوشی، تعهد، وفای به عهد

25: عشق: دوستانه رفتار کردن و عشق ورزی به خود و دیگران

26: ذهن آگاهی: هوشیار و کنجکاو بودن، برقراری تماس با آنچه در لحظه می توان تجربه کرد

27: نظم: مرتب و منظم بودن

28: استقامت: انجام تکالیف و وظایف با جدیت حتی با وجود ترس و مشکل

29: مسئولیت پذیری: پذیرفتن مسئولیت افکار و احساسات و اعمال خود، پاسخ گو بودن و داشتن رفتار مسئولانه

30: مهارت: استفاده مداوم از مهارت های خود و ارتقای دائمی مهارت ها

و…

باور نادرست: من اگر با ارزش هایم زندگی کنم محدود می شوم و نمی توانم خیلی از کار هایی که دوست دارم را انجام بدهم. این یک باور نادرست است و ممکن است خیلی از افراد این باور را داشته باشند، اتفاقا ارزش ها می گویند تو دقیقا رفتارهای انسانی که دوست داری باشی را بروز می دهی و این کار باعث می شود تو از خودت و زندگی ات بشدت راضی بشوی و بگویی ایول به خودم. همانطور که گفتم عمر همه ما بشدت محدود است و نباید وقت و انرژی خود را الکی بر روی چیزهایی که اهمیت ندارند و زندگی معناداری را برای ما نمی سازند هدر بدهیم و ارزش ها این کمک را به شما می کنند که خیلی خوب است.

4_ مرور و اقدام نهایی

پس ارزش ها می گویند من کاری ندارم شرایط بیرونی چگونه است، من می خواهم چگونه انسانی باشم و چه رفتاری از خودم بروز بدهم؟ این می شود ارزش و کسی که بحث ارزش ها را نشناسد، مطعمنا نمی تواند زندگی معناداری را بسازد و تجربه کند.

بنظرم بهتر است بهانه ها را کنار بگذاریم که نه نمی گذارند من با ارزش هایم زندگی کنم و… دست به اقدام زده و شده یک بار هم به خود فرصت تجربه کردن را بدهیم.

چطور است همین الان ارزش های خود را مرور کنید و بگویید کوچک ترین کاری که می توانم در راستای این ارزش ها انجام دهم چیست؟